Sofizm Nedir?

sofizm kelime anlamı

Bu terim antik Yunan’da bir grup filozof ve Sofist olarak bilinen retorikçilerden kaynaklanmaktadır. Başlangıçta olumsuz değildi, ancak büyük ölçüde sofistleri eleştiren filozof Platon’un bir sonucu olarak olumsuz bir anlam kazandı.

Klasik Yunanistan’da, “ bilgelik” kelimesinden türeyen “ sofist ” kelimesi, aslında bilgelik için adalet ya da bilge bir insan anlamına geliyormuş gibi görünmektedir. M.Ö. 5. yy.da ve daha sonra Atina’da, bu terim, özellikle aristokrat ailelerin genç erkekleri için felsefe ve retorik eğitimi veren akademisyenlere gönderme yapmıştır . Bu anlamda sofistizm, özellikle siyasal ve hukuki oratoryeler için onları kamusal hayata hazırlayacak bir eğitimden oluşuyordu. Atina’da, tüm erkek vatandaşlar, mahkeme ve mevzuat gibi hükümet işlerine doğrudan müdahil olmuşlardır ve bu çok yararlı becerileri ortaya çıkarmıştır. Sokrat öğrencileri, özellikle de Platon, eğitimlerini suçlayan Sofistler’i eleştirdi. Plato, Sofistlerin öğrencilerine argümanları nasıl manipüle edeceğini ve gerçeklere ulaşmak için felsefi sorgulamayı kullanmaktan ziyade, kazanmak için dürüst olmayan retoriği nasıl kullanacaklarını öğrettiklerini ileri sürdü. En tanınmış Sofistlerden biri olan Protagoras’ın, iki argümandan daha zayıf görünmesini sağlayabileceğini söylemesi söylendi. Platon’un diyalogları Socrates’in Sofya ile çatıştığını gösteriyor; Sokrates Protagoras gibi sofistlerle tartışır ve onları yener. Felsefenin tarihçileri, Platon’un diyaloglarının sofistlere haksızlık edeceğini, görüşlerini abarttığını ve onları çaresiz bir ışıkla boyadıklarını düşünüyor.

Ancak sofistizm, Plato ve onun öğrencisi Aristoteles’in eleştirileri ile kalıcı olarak ilişkilendirildi. Bu terim, bir katılımcının diğerini ikna etmek için gerçek ve sebepten ziyade retorik beceri ve aldatmacaya güvendiği herhangi bir argümanı ifade eder. Bugün “sofizm” ve “sofistizm” terimleri olumsuz bir şekilde suçlanıyor ve bir sadakat karşıtlığını suçlamak çok ciddi bir eleştiridir.

Modern anlamda, sofistizm ya da sofistike, dinleyicileri duygusal içerikleri üzerinden ikna eden mantıksal olarak kusurlu argümanların dağıtımıdır. Örneğin, ahlaksız bir eylemle suçlandığında, bir konuşmacı başkalarının da aynı davranışta bulunduğuna işaret edebilir. Bunun güçlü bir duygusal etkisi vardır, bu da suçlunun bir kişi için ikiyüzlülük ya da kabadayılık gibi görünmesine neden olur, ancak bu soruya cevap vermez. Filozoflara “ tu quoque ” ya da “siz kendiniz” olarak bilinen bu mantıksal yanlışlık, sofistike bir ortak parçadır.