Virüs nedir? Nasıl yayılırlar?

Virüsler Nasıl Bulaşırlar?

Virüsler, Dünya’daki en yaygın biyolojik varlıklardır. Uzmanlar, bunların yaklaşık 10.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000 olduğunu tahmin ediyorlar ve eğer hepsi dizilmiş olsaydı galaksinin bir tarafından diğerine uzanacaklardı.

Onları doğanın kendi nanoteknolojisi olarak düşünebilirsiniz: nanometre ölçeğinde boyutları olan, diğer organizmaların hücrelerini istila etmek ve kendilerini çoğaltmak için donatılmış moleküler makinelerdir. Büyük çoğunluk insanlar için zararsız olsa da, bazıları sizi hasta edebilir ve hatta bazıları ölümcül olabilir.

Virüsler nasıl yaşıyorlar?

Virüsler hayatta kalmak ve üremek için diğer organizmaların hücrelerine güvenir, çünkü enerjiyi kendileri tutamaz veya depolayamazlar. Başka bir deyişle, konakçı organizmanın dışında işlev göremezler, bu yüzden sıklıkla cansız olarak kabul edilirler.

Bir hücrenin dışında, virüs virion adı verilen bağımsız bir partiküle sarılır. Virion, çevrede belirli bir süre “hayatta kalabilir”, bu da yapısal olarak sağlam kaldığı ve temas ettiği takdirde uygun bir organizmayı enfekte edebildiği anlamına gelir.

Bir viryon uygun bir konakçı hücreye bağlandığında bu, viryonun ve hücrenin yüzeylerindeki protein moleküllerine bağlıdır. Hücreye nüfuz edebilir. İçeri girdiğinde, virüs daha fazla virion üretmek için hücreyi “hackler”. Virionlar hücreden çıkarlar, genellikle süreçte tahrip ederler ve daha fazla hücreyi enfekte ederler. Bu felsefi bir sorudur, ancak her iki şekilde de canlılar üzerinde büyük bir etkiye sahip olabileceklerine katılabiliriz.

Virüsler nelerden oluşur?

Bir virüs parçacığının merkezinde, virüsü yeniden üretmek için genetik talimatları içeren DNA veya RNA’dan yapılmış uzun molekül genom bulunur. Bu, genetik materyali koruyan, kapsid adı verilen protein moleküllerinden yapılmış bir kat içine sarılır.

Bazı virüslerin ayrıca yağlı organik moleküller olan lipitlerden yapılmış bir dış zarfı vardır. COVID-19’a neden olan koronavirüs bu “örtülü” virüslerden biridir. Sabun bu yağlı zarfı çözerek tüm virüs parçacığının yok olmasına yol açabilir. Ellerinizi sabunla yıkamanın bir nedeni budur!

Virüslere ne saldırır?

Virüsler, tanıyabilecekleri ve saldırabilecekleri belirli bir avı olan yırtıcılar gibidir. Hücrelerimizi tanımayan virüsler zararsız olacak ve bazıları da bize bulaşacak, ancak sağlığımız için hiçbir sonucu olmayacak.

Birçok hayvan ve bitki türünün kendi virüsleri vardır. Kedilerin kedi bağışıklık yetersizliği virüsü veya HIV’in kedi versiyonunda olan ve insanlarda AIDS’e neden olan FIV vardır. Yarasalar, biri COVID-19’a neden olan yeni koronavirüsün kaynağı olduğuna inanılan birçok farklı koronavirüs türüne ev sahipliği yapar. Bakteriler ayrıca bazı durumlarda bakteriyel enfeksiyonlarla savaşmak için kullanılabilen bakteriyofaj adı verilen benzersiz virüslere sahiptir.

Virüsler değişebilir ve birbirleriyle birleşebilir. Bazen, COVID-19 örneğinde olduğu gibi, bu tür değiştirebilecekleri anlamına gelir.

Neden bazı virüsler bu kadar ölümcül?

İnsanlar için en önemli olanlar bizi enfekte edenlerdir. Herpes virüsleri gibi bazı virüs aileleri, olumsuz etkilere neden olmadan vücutta uzun süre hareketsiz kalabilir.

Bir virüsün veya diğer patojenlerin ne kadar zarar verebileceği genellikle virülansı olarak tanımlanır. Bu sadece enfekte olmuş bir kişiye ne kadar zarar verdiğine değil, aynı zamanda virüsün vücudun savunmasını ne kadar iyi önleyebileceğine, kendini kopyalayabildiğine ve diğer taşıyıcılara yayılabileceğine de bağlıdır.

Evrimsel açıdan bakıldığında, çoğalmak ve konakçıya zarar vermek arasında bir virüsün değiş tokuşu vardır. Deli gibi çoğalan çok çabuk öldüren bir virüsün yeni bir yayılma fırsatı olmayabilir. Öte yandan, yavaşça çoğalan ve çok az zarara neden olan bir virüsün yayılması için bolca zaman olabilir.

Virüsler nasıl yayılır?

Bir kişiye bir virüs bulaştığında, vücutları, vücut sıvılarında öksürme ve hapşırma gibi veya cilt dökülmesi veya bazı durumlarda yüzeylere dokunarak salınabilen bir virüs parçacığı deposu haline gelir.

Virüs parçacıkları daha sonra yeni bir potansiyel konakçı veya cansız bir cisim ile sonuçlanabilir. Bu kontamine nesneler fomitler olarak bilinir ve hastalığın yayılmasında önemli bir rol oynayabilir.

Koronavirüs nedir?

Koronavirüs COVID-19, virüs ailesinin coronaviridae veya koronavirüslerin bir üyesidir. Adı, virüs parçacıkları mikroskop altında ortaya çıkar. Yüzeylerindeki küçük protein çıkıntıları, halo benzeri bir korona ile çevrili oldukları anlamına gelir. Diğer koronavirüsler 2003 yılında Çin’de Ciddi Akut Solunum Sendromu’nun (SARS) ve 2012’den itibaren Orta Doğu Solunum Sendromu’nun (MERS) ölümcül salgınlarından sorumluydu. Bu virüsler, insanlara bulaşmalarına izin verecek şekilde nispeten sık mutasyona uğrarlar.