Yeniçeri askerleri Neden İsyan Çıkarttı

Osmanlı Devletin’de Yeniçeri İsyanları

Zamanla bu kurallara uyulmamaya ve beşikten mesleğe politikası izlenmeye başladı. Yani bir erkeğin babası yeniçeri ise o erkeğin adı da yeniçeri ocağına yazdırılırdı. Bunun sebebi yeniçerilerin maaşlarının yüksek olması ve önemli kişiler olarak tanınmalarıydı.

    Yeniçeriler, Osmanlı Devleti’ne mensup bir asker sınıfıydı. Devşirme usulüyle yetiştirilmek üzere sıkı bir eğitimden geçirilirlerdi. Kapıkulu askerlerinin en kalabalık grubu olarak ordunun merkezini oluşturuyorlardı ve padişahın otoritesini sağlamakta oldukça önemli bir konuma sahiplerdi. Yeniçeriler 16. yy’ın ortalarına kadar oldukça başarılı ve çevre ülkelere adını duyurmuş askerlerdi. Daha sonra ise bu durum değişmeye başladı.

Devletin, ocak için her şeyi yapmaya mecbur olduğu düşüncesi ve ocak içindeki bozulmalar 3. Murat Döneminde başladı. 17. yy’da İstanbul’da çıkan isyanlar genellikle yeniçeriler sorumluydu. Başta geride gözü yaşlı kimseler bırakmamaları ve savaşta akıllarına geride bıraktıkları kişilerin gelmemesi için evlenmeleri yasak olan yeniçeriler, yasağın kalkmasıyla evlenmeye başladılar. Evliliklerin artmasıyla birlikte yeniçeriler kışladan ziyade evlerinde kalmaya başlayınca düzen daha da bozuldu. Bu yüzyılda yeniçeriler, devlet adamları ve padişahlara baskı yaparak istedikleri kişilerin istedikleri makama gelmesini sağlamaya başladılar. Üzerine bir de devşirme sisteminin bir kenara bırakılmasından dolayı yeniçeriler yapılan yeniliklere karşı çıkmaya ve saray karşısında yer almaya başladı.

       Yeniçerilerin isyan etme nedenleri genelde şunlardır: başta olan padişahı istememeleri, sefer sayılarını az bulmaları, kendi içlerinde yaşadıkları bozulmalar, yeniçeri ocağına sıkı denetim olmadan alınan kim oldukları belirsiz kişiler, kışkırtmalar, yeniçerilerin yönetime karışabileceklerini düşünmeleri, evlenmeleri sebebiyle kışlada kalmamaları ve yeteri kadar maaş almadıklarını düşünmeleridir.

 Bu düzensizliklerin farkında olan dönem padişahı Genç Osman, Lehistan seferinde ordunun gayretsizliğini ve eskisi kadar kudretli olmadığını fark ettiğinde ocağın kapatılmasına karar verdi. Bu haberi alan Yeniçeri Ocağı, Hotin Kalesi’nde Genç Osman’ı boğarak şehit etti. Daha öncesinde de pek çok isyan hareketi gerçekleşse de hiçbiri bir padişahın ölümüyle sonuçlanmamıştı. Genç Osman’ın katledilmesine ‘Büyük Katliam’ denildi. Yeniçeri Ocağı sadece bununla da kalmadı. Daha ileriki senelerde tekrar ayaklanarak pek çok kişiyi öldürdüler ve öldürdükleri kişileri ağaç dallarına baş aşağı astılar.

Bu yazı ilginizi çekebilir.

Avrupa’da Yaşam Gerçekten Ne Kadar Kötü?

Bu olayı da ‘Vaka-i Vakvakiye’ olarak isimlendirdiler. Daha pek çok isyan teşebbüsü de oldu. Bu olaylar sonucunda padişah tahttan indirildi ve yerine yeniçerilerin istediği kişi geldi, birçok vezir katledildi hatta bazılarının kafası kesilerek mızrak ucuna saplanıp meydanlarda dolaştırıldı. Yeniçeriler yaptıkları bu ayaklanmalarla huzuru bozdular ve halkın da isyan etmeye girişmesine zemin hazırladılar.

Yeniçeri Ocağı’nın tüm bu ayaklanmaları Sultan 2. Mahmud dönemine kadar varlığını sürdürdü. Yenilikçi bir padişah olan 2. Mahmud, Yeniçeri Ocağını kaldırdı. Bozulan düzeni tesis edecek yeni bir ordu kurulması gerektiğini düşünen 2. Mahmud yeniçerilerin hem kıyafet hem de savaş teknikleri açısından Avrupa’dan geri kaldığını da gördü. Yüzyıllarca ilerisinde oldukları Avrupa’nın gelişimini, bastırılmaya çalışılan iç isyanlar sebebiyle fark edememişlerdi. Bu sebeple Avrupa’dan askerleri eğitmek için bir komutan getirtilmiştir.

Ordunun kıyafetlerine yenilik olarak o dönemin popüler başlığı fes ve gömlek, pantolon, ceket giyme zorunluluğu getirilmiştir. Belirli bir sakal ve bıyık boyu belirlenmiş ve askerlerin bu kurala uyması zorunlu hâle getirilmiştir. Bu yeni orduya ‘Askar-i Mansure-i Muhammediye’ yani ‘Muhammed’in Muzaffer Askerleri’ adı verilmiştir. Yeniçeri Ocağının kaldırılıp yerine yeni bir düzen kurulması ‘Vaka-i Hayriye’ yani ‘hayırlı olay’ olarak isimlendirilmiştir.