Aerosoller İklimleri Nasıl Etkiler?

Aerosol Nedir?

Aerosoller, Dünya’nın iklimini anlamadaki en büyük belirsizliklerden birini oluşturur ve bir soğutma etkisi sayesinde, sera gazı konsantrasyonlarındaki artışın neden olduğu ısınmanın önemli bir kısmını maskeler. Aerosol iklim etkileşimlerini anlamada çözülmeyen bir sorun, atmosferin tepesindeki enerji dengesizliğindeki bir birim değişim için, yüzey sıcaklık değişiminin, aerosoller için sera gazlarından daha yüksek olmasıdır. Bu iklim duyarlılığı olarak bilinir. Geleneksel anlayış, aerosollere karşı daha yüksek iklim duyarlılığının, okyanuslardan daha hızlı bir şekilde ısınan ve soğuyan kara yüzeyleri üzerindeki konsantrasyonlarından kaynaklanıyor olmasıdır.

Amerikan Jeofizik Birliği’nin Geophysical Research Letters dergisinde yayımlanan yeni bir makalesinde, Yale araştırmacıları bunun yalnızca yüksek iklim hassasiyetini açıklayan aerosollerin coğrafi dağılımı değil, aynı zamanda karasal yüzeyle olan belirli yerel ölçekli etkileşimleri açıkladığını da ortaya koydu. Dış zorlamaya yüzey sıcaklığı tepkisini ayırmak için teorik bir çerçeve kullanarak, çalışma aynı zamanda aerosoller nedeniyle yerel sıcaklık değişiminin uzamsal kalıplarına dair mekanik bir bakış sağlar. Aerosollerin daha uzun dalga boylarında (uzun dalga) radyasyonu arttırdığı ve kısa dalga boylarında (kısa dalga) radyasyonu azalttığı bilinmektedir. Bu etkilerin gücü, aerosol parçacıklarının boyutuna ve kimyasal yapısına bağlıdır. NASA tarafından geliştirilen büyük bir veri setini analiz etmek için çerçeveyi kullanan Chakraborty, aerosollerin uzun dalga etkisinin genel olarak bilimsel topluluk tarafından daha az önemli olduğu düşünüldüğü halde, iklimin kısa dalga etkisinden daha duyarlı olduğunu tespit etti.

Bunun nedeni, geceleri kısa dalga etkisinin olmaması, atmosferin daha kararlı olduğu ve dolayısıyla radyasyona daha duyarlı olduğu bir zamandır. Aynı zamanda, iri mineral tozundan aerosollerin varlığı nedeniyle uzun dalga etkisinin yaygın olduğu kurak bölgelerde yüksek iklim duyarlılığının sonucudur. Kombine olarak, uzun dalga ve kısa dalga etkileri, karasal günlük sıcaklık aralığını neredeyse bir derece Fahrenheit kadar azaltır. Çalışmada kullanılan sekiz ana ilgi bölgesini bir araya getirerek, bu azalmanın yaklaşık yarısı insan yapımı aerosollerden kaynaklanmaktadır.

Chakraborty, 1980 ve 2018 yılları arasında ormansızlaşma nedeniyle tropik bölgelerde yerel iklim hassasiyetinin yoğunlaştığını, aerosoller ve iklim arasındaki etkileşimlerin üzenlenmesinde vejetasyonun önemini gösterdiğini söyledi.