Sefarad Yahudileri Kimlerdir?

Dünya Kültürleri

Sefaradlı bir Yahudi, 15. yüzyıl sonlarında İber Yarımadası’nda yaşayan Yahudilerden doğan bir milletdir. Sefarad Yahudileri veya Sephardim, tüm Yahudi halkı içinde bir kültürdür. Adı sadece İbranice kelimeden geliyor. Sefarad İspanya’yı ifade eder, aynı zamanda İspanya’nın Sepharad kentinde yerleşik Yahudileri de ifade eder.MÖ 586’ya kadar. Özellikle köle ticareti, el sanatları ve finans alanlarında Roma yönetimi altında zenginleştiler ve krallık içinde serbestçe hareket etmelerine izin verildi. Hristiyanlığın 3. ve 4. yüzyıllarda yükselişiyle yaşamları değişmeye başladı. Mesih’in öldürülmesinden sorumlu tutulan AD 306’daki Elvira Kilisesi Konseyi, Yahudilerin ve Hıristiyanların ayrılmasını onayladı. İlk başta yaptırımı uygulamak için çok az çaba sarf edildi, ancak Ostrogothic krallarına 6. yüzyıl sonlarında Katolikliği kabul ettiklerinde, Sefarad Yahudilerine Hıristiyanlığı dönüştürme, krallığı terk etme veya dinlerini uyguladıkları için zulmedilme seçeneği verildi. 711 ve 1492 arasında Sephardim’in hayatı barış içinde bir arada yaşama ve uyumsuzluğun bir karışımıydı. Bir zamanlar krallığa Müslümanlar egemen oldu,

Politika, mali işler ve çeşitli sosyal ve entelektüel çevrelerde aktif kaldılar. Bu, Altın Çağ olarak bilinen Sephardim için dört yüz yıllık bir refah dönemiydi. Hıristiyan prensler kaynaklara katılıp krallıklarını birleştirince bu refah bozulmaya başladı. 1492’de Kral Ferdinand ve Kraliçe Isabella, Tomas de Torquemada’nın (İspanya Dominikli Bir Friar ve İspanyol Engizisyonundan Sorumlu Büyük Engizisyon Üyesi) cesaretlendirmesiyle 30 Mart 1492’de Alhambra Kararını yürürlüğe koydu. Hıristiyanları dönüştürdüler ve İspanya’dan ayrılmak için 30 Temmuz’a kadar verildi. Binlerce kişi tarafından Sefaradlı mülteciler İspanya’dan ayrıldı ve Venedik, Livorno, Londra, Bordeaux, Bayonne ve Hamburg’a yerleşti. İspanyolca konuşuyorlardı, ancak geliştirdikleri ticaret ağları dünya çapında biliniyordu.

İspanya’dan atılmalarının ardından, Sefarad sinagoglarının mimarisi öncelikle Mağribi veya İslami bir tarzda inşa edildi. Ancak en dikkat çekeni, Sephardim sakinleriyken İspanya’da inşa edilen iki İslami etkilenen sinagog. Bu iki sinagog, İbn Shushan Sinagogu (şimdiki adı Santa María la Blanca) ve El Transito Sinagogu, bir zamanlar ikinci Kudüs olarak kabul edilen Toledo’daydı. Bununla birlikte, İslam kültürüne özgü olan ve farklı iklimlere tamamen aktarılamayan at nalı kemerleri, garip şekilli kubbeleri, kuleleri ve dorukları içeren Mağribi mimari detaylar, dünyadaki çeşitli Sefarad topluluklarında sinagoglara dahil edilmiştir.

İspanya’da, Sefarad Yahudileri, Yahudi olmayan kültürlere daha fazla entegre oldu. İslam kültürlerine adapte olmuş ve etkilenmişlerdir ve bu da yedikleri yiyeceklerde belirgindir. Mutfağa ilişkin pek çok Yahudi kanununu takip etseler de, Sefarad Yahudileri Fısıh için pirinç, mısır, yer fıstığı ve fasulye yerken, Fransa , Almanya’dan gelen Aşkenazi Yahudilerive Doğu Avrupa yok. İslami etki ayrıca kimyon, kişniş, zerdeçal, kakule ve tarçın gibi yemeklerde kullanılan baharat türlerine de yansır. Şabat’ta yemek pişirmeleri yasak olduğu için birçok yemek gece boyunca yavaş pişirilir ve ertesi gün servis edilmeye hazırdır. Diğer Yahudilerden farklı, eşsiz yiyecekleri iyi bir yeni yıl için bazı yiyecekler olarak yemeleriyle benzersizdir. Birçok kültürde olduğu gibi, birinin ortamına adapte olmak da mutfak seçimini büyük ölçüde etkiler. İspanya’dan kovulduktan sonra, Sephardim kendilerine özgü gelenek ve dillerini getirdi.

Bugün daha az kullanılmasına rağmen, Ladino Sefarad toplulukları boyunca konuşulan Yahudi İspanyol dilidir. İbranice ve ortaçağ İspanyol, Arap ve Portekizlilerin bir karışımıdır. Pek çok Ortodoks Yahudi inancını sürdürmelerine rağmen, Sephardim , özellikle Fısıh Bayramı için Haşhaş’ı veya Yahudi yasalarının “yürüdüğü yolu” yorumluyor. Eşsiz dil ile İslam kültürünün yüzyıllar süren nüfuzu arasında, Sephardim başlı başına eşsiz ve ilginç bir kültürdür.